Sabah’tan Hazal Ateş’in haberine göre, emekli maaşlarını az bulanlara maaşlarını artırmak için yapması gereken detay açıklandı.
Özellikle emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) kapsamında emekli aylığı bağlama işlemleri devam ederken, henüz tamamlanmayan 200 bine yakın dosya bulunuyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu işlemlerin hızlı şekilde tamamlanması için yoğun bir mesai yürütüyor. Yoğun başvurular nedeniyle, hizmetlerin tespiti, aylığa esas gün, kazanç bilgileri, yanlış sicil numarası gibi bilgilerin yanlış girilmesi nedeniyle aylık miktarı yanlış hesaplanabiliyor.
Emekli aylığının yanlış bağlandığını düşünenler sosyal güvenlik il müdürlüklerine yazılı dilekçe ile başvurarak düzeltme talep edebilir. Yanlış hesap yapıldığının tespiti alında dilekçe tarihi itibarıyla yeniden düzeltiliyor.
Bu itiraz dilekçenin eski emeklileri de kapsadığını söyleyen SGK uzmanı “Dilekçe vermeniz yeterli oluyor. EYT’liler de olduğu gibi bu da incelemeye tabi tutuluyor ve haklı bulunursanız maaşınız hak ettiğiniz oranda yükseliyor” dedi.
Hatanın vatandaştan mı, SGK’dan mı kaynaklandığına bakılıyor. Eğer Kurum’dan kaynaklıysa hesaplanan aylık eski aylığın üzerindeyse başlangıç tarihinden itibaren hesaplanan fark emekliye ödeniyor.
Örneğin, mayıs ayında 7.800 lira aylık bağlanan emeklinin düzeltme sonrası aylığı 8.200 liraya çıktıysa, her bir aydaki 400 liralık fark ekim ayı da dahil olmak üzere kasım ayı itibarıyla 2.400 liralık fark emekliye verilir.
EYT kapsamında mart ya da nisan ayında emeklilik başvurusunda bulunup aylık bağlanmayanların SGK müdürlüklerine başvurması gerekiyor. Aylıktaki gecikme eksik prim, tescil sorunu ya da prim borcundan kaynaklı olabilir.
8
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanların yaş şartı olmadan emekli olmaları kazanılmış hak olup, prim borcunun yatırılması, eksikliğin giderilmesi durumunda aylık bağlanır. İşlemleri devam eden ve aylığı bağlanamayan EYT’lilerin bir bölümünün de farklı kurumlarda hizmetleri bulunuyor.
Farklı illerde ve sosyal güvenlik merkezleri arasındaki yazışmalar, dosyaların tespiti nedeniyle de işlemler gecikebiliyor. Dosyalar bulunarak hizmetler birleştiriliyor, yazışmalar, eksikler giderildikten sonra emekli aylığı bağlanıyor.
Yasaya göre 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanların yaş koşulu olmadan emekli olmaları kazanılmış hak olarak görülüyor. Koşulları ne zaman tamamlanırsa o tarihten itibaren dilekçe verilerek emekli aylığı alınabilecek.
Mevcut sistemde, EYT yasası kapsamında başvurulan aydan sonraki aybaşından itibaren aylıklar yatırılıyor. Koşulları tamamlayacaklarla birlikte toplamda 5 milyon EYT’linin önümüzdeki yıllarda emekliliğe hak kazanması bekleniyor.
EYT’de çalışma süresi dolmadıysa da aylık bağlama işlemleri tamamlanmıyor. İşe 1999 yılında başlayan erkek çalışan emeklilik için gerekli süreyi gelecek yıl doldurabilecek.
Uzun vadeli sigortada başlangıç yaşının 18 olduğunu da unutmamak gerekiyor. Bu yaştan önce sigortalı olanların 18 yaşından itibaren hesaplama yapması gerekiyor.
Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Kalkınma Planı sunumunun ardından sosyal güvenlik istemine ilişkin soruları yanıtlayan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, emeklilik yaşının yükseltilmesinin gündemde olmadığını söyledi.
Yılmaz, EYT konusunda da, “Bu sene 2 milyonun üzerinde insan buradan emekli oldu ama toplamda 5 milyona kadar bir potansiyel var. Bunlar zaman içinde sisteme girecek. Yılın sonuna doğru sisteme girenlerin etkisi önümüzdeki yıllarda daha fazla görülmüş olacak” değerlendirmesini yaptı.
